Protein động vật và protein thực vật đều là protein, khoảng 20% cơ thể con người được tạo ra từ protein. Bạn có thể cung cấp protien cho cơ thể từ động vật hoặc thực vật. Tuy nhiên, một số người cho rằng nguồn protein thực vật vượt trội hơn nguồn động vật.
Bài viết này sẽ so sánh sự khác biệt giữa protein động vật và protein thực vật để bạn có sự lựa chọn phù hợp nhé!
1. Protein động vật và protein thực vật: khác axit amin
Khi ăn thực phẩm, protein bị phân hủy thành các axit amin. Protein và axit amin được sử dụng cho hầu hết mọi quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Tuy nhiên, nguồn protein chứa các loại axit amin khác nhau.
- Protein động vật thường chứa tất cả cả các axit amin mà cơ thể cần.
- Protein thực vật chỉ chứa một số ít axit amin nhất định
Ví dụ: một số protein thực vật thường có lượng methionine, tryptophan, lycine và isoleucine thấp
Tóm lại: Tất cả các protein được tạo thành từ axt amin, mặc dù lượng và loại của mỗi axit amin khác nhau dựa trên nguồn protein.
2. Protein động vật là hoàn chỉnh, Protein thực vật thì không
Cơ thể con người cần tổng cộng 20 axit amin để xây dựng co bắp. Các axit amin này được phân loại là thiết yếu và không thiết yếu.
Cơ thể bạn có thể tự sản xuất axit amin không thiết yếu nhưng không thể tự tạo ra các axit amin thiết yếu, cần phải cung cấp thông qua chế độ ăn uống. Để có sức khỏe tối ưu, cơ thể cần tất cả các axit amin thiết yếu theo đúng tỷ lệ.
Các nguồn protein động vật như: thịt, cá, trứng, sữa… tương tự như protein được tìm thấy trong cơ thể bạn. Những loại thực phẩm này được coi là axit amin thiết yếu để cơ thể bạn hoạt động hiệu quả.
Các nguồn protein thực vật như: các loại đậu, đậu lăng và các loại hạt… là protein không đầy đủ vì nó thiếu một hoặc nhiều axit amin thiết yếu mà cơ thể bạn cần.
Một số nguồn báo cáo rằng protein đậu nành là axit amin hoàn chỉnh. Tuy nhiên, hai axit amin thiết yếu chỉ được tìm thấy trong một lượng nhỏ đậu nành, vì vậy protein đậu nành chưa đủ tầm để so sánh với protein động vật.
Tóm lại: Thực phẩm động vật là nguồn protein chất lượng cao nhất. Nguồn thực vật thiếu một hoặc nhiều axit amin
3. Protein động vật nhiều dinh dưỡng hơn protein thực vật
Protein hiếm khi tồn tại độc lập, nó thường đi kèm với các chất dinh dưỡng khác. Các thực phẩm protein động vật chứa nhiều dinh dưỡng hơn so với thực vật. Bao gồm:
- Vitamin B12: được tìm thấy trong cá, thịt, gia cầm và các sản phẩm từ sữa. Nhiều người ăn chay sẽ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng này.
- Vitamin D: được tìm thấy trong cá có dầu, trứng và sữa. Một số thực vật cũng chứa vitamin D, nhưng vitamin D trong động vật có tác dụng với cơ thể tốt hơn.
- DHA: Axit docosahexaenoic (DHA) là một chất béo omega 3 thiết yếu có trong cá béo. Quan trọng với sức khỏe của não và có rất ít trong thực vật.
- Heme-iron: Heme-iron chủ yếu được tìm thấy trong thịt, đặc biệt là thịt đỏ. Chất này được cơ thể hấp thụ tốt hơn so với sắt phi heme có trong thức ăn thực vật
- Kẽm: được tìm thấy trong các nguồn protein động vật như thịt bò, thịt lợn và thịt cừu. Kẽm dễ đực hấp thụ và sử dụng từ các nguồn protien động vật.
Tất nhiên, cũng có nhiều chất dinh dưỡng được tìm thấy trong thực vật mà thực phẩm động vật thiếu. Do đó, ăn cân bằng cả hai là cách tốt nhất để có được tất cả các chất dinh dưỡng bạn cần
4. Một số loại thịt có thể gây bệnh
Thịt đỏ là nguồn protein chất lượng cao. Một số nghiên cứu quan sát đã thấy rằng ăn thịt đỏ khiến bạn gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và tử vong sớm. Tuy nhiên, nghiên cứu sâu hơn đã cho thấy rằng vấn đề không nằm ở thịt đỏ, mà là thịt đỏ đã qua chế biến.
Trong một nghiên cứu quan sát lớn hơn gồm hơn 400.000 người ăn thịt chế biến có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong, còn thịt đỏ không qua chế biến thì không có bất cứ liên quan nào.
Một nghiên cứu khác liên quan đến hơn 34.000 phụ nữ đã thực hiện phương pháp quan sát, thịt qua chế biến liên quan đến suy tim.
Ngoài ra, một đánh giá lớn hơn của 20 nghiên cứu cho thấy thịt chế biến liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường.
Dù vậy, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thay thế 1 khẩu phần thịt đỏ mỗi ngày bằng thịt gia cầm giúp giảm 27% nguy cơ đột quỵ
Hơn nữa, các loại thực phẩm như thịt gà, gà tây, cá không gây các vấn đề sức khỏe như thịt đỏ đã qua chế biến gây lên.
Tóm lại: Thịt đỏ chế biến có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh. Thịt đỏ và các loại thịt khác thì không.
5. Lợi ích của protein thực vật
Chế độ ăn giàu protein thực vật, ví dụ như chế độ ăn chay mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Các nghiên cứu nhận thấy người ăn chay thường có trọng lượng cơ thể, lượng cholesterol và huyết áp thấp hơn. Họ cũng có nguy cơ đột quỵ, ung thư và tử vong vì bệnh tim thấp hơn những người ăn tạp.
- Nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn: Một nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu protein thực vật làm giảm huyết áp, nồng độ cholesterol và nguy cơ mắc bệnh tim hơn chế độ ăn thường thấy hoặc chế độ ăn nhiều carb lành mạnh. Cuộc thử nghiệm của EcoAtkins phát hiện ra một chế độ Low-carb giúp giảm cholesterol và huyết áp hơn chế độ ăn uống carb cao, ít chất béo.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2: Một nghiên cứu nhỏ ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 cho thấy thay thế 2 phần thịt đỏ bằng các loại đậu trong 3 ngày mỗi tuần giúp cải thiện cholesterol và đường trong máu. Tuy nhiên, một nghiên cứu nhỏ khác trong 6 tuần lại thấy không có sự khác biệt giữa chế độ ăn protein thực vật và động vật ở bệnh nhân tiểu đường.
- Chống tăng cân, béo phì: Chế độ ăn giàu protein thực vật giúp bạn kiểm soát cân nặng. Nghiên cứu quan sát từ 120.000 đàn ông và phụ nữ độ tuổi trên 20 thường xuyên ăn hạt để giảm cân. Ngoài ra, ăn đậu, đậu xanh hoặc đậu lăng, đậu Hà Lan làm tăng sự no dẫn đến việc kiểm soát cân nặng và giảm cân tốt hơn.
Tóm lại: Điều quan trọng cần nhớ là các nghiên cứu quan sát trên chỉ báo cáo các hiệp hội thống kê. Chưa đủ để chứng minh rằng lợi ích của chế độ ăn chay tốt hơn so với nguồn protein thực vật.
Tuy nhiên, người ăn chay có xu hướng ý thức về sức khỏe hơn so với dân số nói chung. Do đó, lợi ích sức khỏe của chế độ ăn chay, nguồn protein thực vật là lối sống tổng thể lành mạnh hơn.
6. Lợi ích của protein động vật
Protein động vật cũng mang lại tác động tích cực cho sức khỏe mặc dù không lành mạnh khi so sánh với protein thực vật.
Nghiên cứu của The Nurses’ Health báo cáo rằng gia cầm, cá và sữa ít béo giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Những người thường xuyên ăn cá có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ và tử vong vì bệnh tim thấp hơn.
Một nghiên cứu trên 40.000 năm giới cho thấy thường xuyên ăn một hoặc nhiều khẩu phần cá mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 15%.
Ngoài ra, ăn trứng có liên quan đến việc cải thiện cholesterol và giảm cân. Trong một nghiên cứu, những người phụ nữ ăn trứng vào bữa sáng, thay vì bánh mì cho thấy rằng họ cảm thấy no hơn và ăn ít hơn trong ngày.
Cuối cùng, ăn protein động vật có liên quan đến việc tăng khối lượng cơ nạc và giảm nguy cơ mất cơ do tuổi tác gây nên.
Kết
Trên đây là 6 sự khác biệt cơ bản của protein động vật và protein thực vật. Để có sức khỏe tối ưu, cung cấp đủ lượng protein để tăng cơ bắp tốt nhất, ủng hộ chế độ ăn ít thịt chế biến, kết hợp chế độ ăn giàu protein thực vật và động vật như thịt ăn cỏ, cá, thịt gia cầm, trứng và sữa.
Tuy nhiên, đối với những người ăn chay muốn xây dựng cơ bắp nhưng lượng protein thực vật không đủ để xây dựng, hãy tìm hiểu về nguồn protein khác để đảm bảo rằng bạn vẫn nhận được tất cả các axit amin cần thiết. Hoặc xem thêm cách biến protein thực vật không hoàn chỉnh thành hoàn chỉnh bạn nhé!
Hy vọng thông tin trên sẽ hữu ích cho các bạn!
